عملیات ام الحسنین در جنوب کرخه نور در منطقه حمیدیه و با هدف انجام عملیات انحرافی برای اجرای طرح عملیات فتح المبین و تجزیه قدرت فرماندهی دشمن آغاز شد.

 عملیات ام الحسنین (س) ، یک عملیات انحرافی موفق

برای این که عراق باز نتواند با تمرکز نیرو و با خیال آسوده از جبهه‌هایی چون « چزابه » حرکاتی غر قابل پیش بینی انجام دهد و برای تجزیه قدرت فرماندهی و تصمیم‌گیری دشمن ، از سوی فرماندهان خودی تصمیم به اجرای یک عملیات انحرافی در جبهه های مختلف - بجز منطقه عملیاتی فتح المبین - گرفته شد.
چند طرح مورد نظر بود ، امر به دلایلی تنها طرح «ام الحسنین (س) » به اجرا گذاشته شد . این عملیات در سه مرحله طی روزهای 24، 25 و 26 اسفند ماه 1360 در محور حمیدیه - کرخه کور ( نور) انجام شد و طی آن نیروهایی از ایران با شیوه‌های چریکی که تا آن زمان به کار گرفته نشده بودند در جنوب کرخه ضرباتی به دشمن وارد آوردند.
 لطمات و آسیب‌های ایران در این عملیات بسیار ناچیز بود ، اما دشمن بیش از 850 تن کشته ، زخمی و اسیر داد و 15 دستگاه تانک و نفربر و 7 قبضه خمپاره انداز آنها منهدم شد.

*****************************
در منطقه سید جابر ،بچه های شهید چمران مستقر بودند،سید جابر در جنوب حمیدیه و در کنار رودخانه کرخه نور قرار داشت.عمده نیروهای دشمن ،در آن طرف رودخانه یعنی جنوب مستقر بودند . در آن حوالی دشمن سیل بندی احداث کرده بودکه از جاده خرمشهر شروع می شد و تا جنوب رودخانه تداوم می یافت.روبه روی سید جابر ،دشمن یک نعل اسبی داشت که فاصله اش با رودخانه حدود چهارصد متر بود. حدود دو گردان دشمن در حوالی نعل اسبی و اطراف آن مستقر بودند.

قرار شد ما در این محور عملیاتی داشته باشیم،البته یک عملیات ایذایی برای فریب دشمن. هدف اصلی،عملیات فتح المبین بود. در غرب اهواز تیپ زرهی دشمن مستقر بود که در پاتک ها از آن استفاده می کرد.

هدف ما ،جلب توجه این تیپ و کشاندن آن به طرف خودمان بود تا در محور فتح المبین نیروها با فشار کمتری بتوانند عملیات انجام دهند. کل کار اطلاعاتی این عملیات که به ام الحسنین معروف شد بر عهده سپاه خوزستان بود.فرماندهی عملیات را علی هاشمی برعهده داشت.

کار شناسایی و جمع آوری اطلاعات حدود 45 روز طول کشید.حاج علی برای نام گذاری عملیات به برادر روحانی که در جمع بود گفت دوست دارم این عملیات به نام حضرت زهرا(س) نام گذاری شود،القاب یا کنیه های حضرت را برایم بگو، حاج آقا گفتند حضرت زهرا القاب زیادی دارند و شروع به نام بردن از القاب حضرت کردند تا رسید به نام ام الحسنین(س) ،حاجی گفت این خیلی جالبه ! هم اسم بی بی فاطمه زهرا(س) روی آن است و هم نام امام حسن(ع) و امام حسین(ع). رمز عملیات را فاطمه الزهرا(س) گذاشتند.توان ما دراین عملیات سه گردان رزمی بود.

برای اینکه عراق باز نتواند با تمرکز نیرو و با خیال آسوده از جبهه هایی چون چزابه ،حرکاتی غیرقابل پیش بینی انجام دهد وبرای تجزیه قدرت فرماندهی و تصمیم گیری دشمن ،از سوی فرماندهان خودی تصمیم به اجرای یک عملیات انحرافی در جبهه های مختلف ،به جز منطقه عملیاتی فتح المبین گرفته شد.چند طرح مورد نظر بود اما تنها طرح ام الحسنین (س) به اجرا گذاشته شد.این عملیات در سه مرحله طی روزهای 24و25و26 اسفندماه 1360 در محور حمیدیه کرخه نور انجام گرفت.وطی آن نیروهای ایران با شیوه چریکی که تا آن زمان به کار گرفته نشده بودند ،در جنوب کرخه ضرباتی به دشمن وارد آوردند.لطمات و آسیب های ایران در این عملیات بسیار ناچیز بود،اما دشمن بیش از 850 کشته ،زخمی واسیر دادو 15 دستگاه تانک و نفربر و 7 قبضه خمپاره انداز آنها منهدم شد.

فردای آن روز دشمن تک سنگینی کرد ،چنان که حتی از رودخانه کرخه هم عبور کرد و لشکر 6 زرهی عراق درگیر ماجرا شد و این همان چیزی بود که در اهداف عملیات بود،جنگ سختی درگرفت کانون جنگ،منطقه عملیاتی سید جابر بود.

برگرفته از کتاب نبردهای دشت آزادگان نوشته محمدامین پوررکنی

نتایج عملیّات

15دستگاه تانک و نفربر.
تعدادی سلاح سبک و سنگین.
10دستگاه خودرو.
7قبضه خمپاره‌انداز.
تعداد کشته و زخمی دشمن:700 نفر.
تعداد اسرا:150 نفر.
صدام به تصور حمله گسترده، مقدار زیادی از نیروهایش را به این منطقة عملیّاتی اعزام می‌کند تا جلوی حرکت احتمالی را سد کند. با حرکت جدید تا حد زیادی ابتکار عمل از دست بعثیان خارج می‌شود. ماهواره‌های آمریکایی با فیلمبرداری از منطقه، بار دیگر توجه صدام را به جبهه‌های دزفول و شوش جلب می‌کنند و از تمرکز سنگین قوای ایران در این منطقه خبر می‌دهند. صدام که تا آن لحظه با وجود اقدامات فراوان نمی‌تواند ایران را از عملیّات منصرف کند، آخرین تیرترکش را رها می‌سازد و دست به حمله می‌زند.

خلاصه گزارش عملیات
نام عملیات : ام الحسنین (ع)
 زمان اجرا : 1360/12/24 ساعت 00/1 بامداد
تلفات دشمن : 850
 مکان اجرا : کرخه کور (نور)،سوسنگرد
رمزعملیات: یاپنج تن آل عبا
ارگانهای عمل کننده : سپاه پاسداران اتقلاب اسلامی
اهداف : انجام عملیات انحرافی برای اجرای طرح عملیات فتح المبین و تجزیه قدرت فرماندهی دشمن
 وسعت منطقه عملیاتی: 20 کیلومتر مربع
 تجهیزات منهدم شده دشمن: 15 دستگاه تانک ونفربر، تعدادی زیادی سلاح سبک وسنگین ، 10 دستگاه خودرو نظامی، 7 قبضه خمپاره انداز ،
 تعداد کشته وزخمی های دشمن: 700 نفر
تعداداسراء دشمن: 150 نفر
غنائم بدست آمده از دشمن : تعداد سلاح سبک ونیمه سنگین، تعداد خودرو وموتورسیکلت

نقشه عملیات